Waarom we allemaal autoluw zouden moeten gaan wonen

Duurzaamheid

In steeds meer woonwijken is de auto niet meer zo welkom. Hij wordt naar een parkeerhaven aan de rand verbannen. Je wagen niet vlak voor de deur hebben staan, dat is voor veel mensen wennen. Maar er valt volgens Wim Billet van Mobiel 21 heel veel te winnen bij autoluw wonen.

wim-billet

Waarom we allemaal autoluw wonen zouden moeten ontdekken

Mobiel 21 is een onafhankelijk centrum dat mensen mobiliseert om duurzame keuzes te maken op vlak van mobiliteit. Autoluw wonen is er zo één. “Autoluw betekent niet hetzelfde als autovrij”, legt Wim uit. “De auto mag wel nog de woonzone binnen om boodschappen uit te laden of je oma rustig te laten uitstappen bijvoorbeeld, maar hij mag de publieke ruimte niet innemen om te parkeren. Daar dienen parkeerhavens aan de rand van de woonzone voor.”

Verkeersveilige woonbuurt

Mensen reageren in eerste instantie heftig als hun auto niet voor de deur mag staan, beseft Wim. “Maar dat komt vooral omdat ze de voordelen niet kennen. Nochtans zijn er genoeg positieve effecten. Zo is een woonzone veel veiliger als er minder auto’s rijden. Als ook oude mensen zelfstandig de straat op durven en ouders hun kinderen vrij in de wijk durven laten spelen, dan weet je dat het goed zit qua verkeersveiligheid.”

Meer sociale contacten

Minder parkeerruimte betekent ook meer plek voor groen en sociale interactie. “In een straat waar veel auto’s rijden, heb je meestal alleen contact met de buren naast je. In autoluwe zones leer je ook de overburen kennen. En hoe meer sociale contacten, hoe beter voor onze mentale gezondheid.”

Betere nachtrust

Autoluw wonen is sowieso goed voor onze gezondheid. “In woonwijken hoor je ’s ochtends tussen zes en zeven de ene na de andere auto starten van mensen die naar hun werk vertrekken. Wanneer die auto’s op een parkeerhaven staan, hebben bewoners geen last van dat lawaai en genieten ze een betere nachtrust. Als je auto niet vlak voor de deur staat maar 100 meter verderop, ben je bovendien sneller geneigd om de fiets te nemen naar de bakker en de slager. We weten ondertussen allemaal dat een halfuurtje bewegen per dag gezond is voor iedereen.”

Minder inrichting en onderhoud van parkeerplaatsen, minder verkeersongevallen en een gezondere levensstijl… Steden en gemeenten die de rekensom maken, komen volgens Wim tot de conclusie dat autoluw wonen sociaal-maatschappelijk loont en zelfs geld bespaart.

 

Mindset van de maatschappij

Als je deze voordelen ziet, waarom is er dan nog zo veel weerstand tegen autoluw wonen? “Mensen zijn nu eenmaal gewoontedieren. Ze vinden het heel normaal – en zelfs hun recht – om met de auto overal te geraken en overal te parkeren. Het liefst gratis! Als je daarover nadenkt, dan is dat vreemd: wie een garage koopt of huurt, betaalt daar aardig wat geld voor. Maar we zijn als maatschappij anderzijds wel bereid om gratis en voor niets kostbare publieke ruimte op te offeren en te betalen voor het inrichten van parkeerplaatsen.”

Gedragsverandering 

Steeds meer steden en gemeenten beseffen wat openbare ruimte waard is en leggen het parkeren aan banden. Wim: “300 of 400 euro betalen voor een bewonerskaart om te kunnen parkeren in het centrum van een Europese stad is geen uitzondering. Daarenboven dekken de opbrengsten hiervan meestal niet de volledige kost. Wanneer mensen barrières ondervinden en geld verliezen aan parkeren, worden ze eerst heel boos. Maar daarna gaan ze op zoek naar alternatieven. Je hebt niet alleen de wortel nodig om gedrag te veranderen, maar ook de stok.”

Autoluwe voorbeelden uit het buitenland

Soms moeten overheden daarom onpopulaire beslissingen nemen. Toen Stockholm jaren geleden het plan opperde om automobilisten die de stad inreden te laten betalen, stemde de meerderheid van de inwoners tegen. Maar het stadsbestuur zette door en zes maanden na de invoering bleek de meerderheid voorstander te zijn geworden omdat ze ervaren hadden wat voor positiefs het hen opleverde.

Hetzelfde zie je gebeuren met de autoloze zondagen: mensen zijn ertegen, maar steden als Parijs, Lyon, Bordeaux, Mexico City en Bogota zetten door en plukken daar nu de vruchten van. De burgermeester van Parijs gaat nog een stap verder en sluit grote boulevards af voor het autoverkeer. In haar verkiezingsprogramma belooft ze 60.000 parkeerplaatsen of 72% van het totaal te zullen schrappen. Amsterdam vermindert dit jaar het aantal parkeerplekken met 10.000 en geeft met brede fietsstraten nog meer ruimte en voorrang aan fietsers. Zelfs in een stad waar ze op dat vlak al heel wat gewoon zijn, is dit baanbrekend.”

We keren langzaam terug naar het principe van de stadskwartieren uit de Middeleeuwen: alles wat we nodig hebben is op een kwartier bereikbaar. Uiteraard te voet of met de fiets.

Terugkeer naar de kwartieren

Grote steden zijn vaak de drijvende kracht achter autoluwe woonprojecten. “In de jaren ’70 al voerden ze circulatieplannen in. Centrumsteden maken hun historische kern, die nooit voorzien was op autoverkeer, opnieuw autovrij. Niet voor niets spreekt men in die historische centra over ‘stadskwartieren’: al in de Middeleeuwen was het zo voorzien dat je in zo’n stadsdeel binnen het kwartier alles vond wat je nodig had om te wonen, boodschappen te doen, te werken en te ontspannen.

Naar dat principe keren gemeenten en projectontwikkelaars nu steeds meer terug. Een mooi voorbeeld is Vitoria-Gasteiz, de hoofdstad van Spaans Baskenland. Daar spreekt men niet van ‘kwartieren’ maar van ‘superblocks’, maar het principe is hetzelfde: alles is vlot te voet en met de fiets bereikbaar en auto’s zijn in de buurt alleen maar te gast. Het autogebruik is er onder 25% gezakt en het aantal verkeersongevallen daalde navenant.”

Veilige ruimte voor fietsers en voetgangers

“Jammer genoeg gelden er in Vlaanderen nog altijd minimumparkeernormen: er moeten minstens zoveel parkeerplaatsen aangelegd worden. Dat principe zouden we moeten omkeren: een maximum voor het aantal autoparkeerplaatsen en een minimum voor fietsenstalling. Als gunstig neveneffect van de coronamaatregelen zie je veel gemeenten nu meer veilige ruimte voor fietsers en voetgangers creëren om de 1,5 meter afstand te kunnen handhaven.” Hopelijk zien we met z’n allen in hoe aangenaam die ruimte is en geven we ze na corona definitief aan de fietsers en voetgangers.”


Autoluw wonen in de praktijk?

Vind hier nog meer info over autoluw wonen en ontdek al onze woonprojecten met parkeerhavens.

Durabrik en parkeerhavens

Dit vind je vast ook interessant!